วันพฤหัสบดีที่ 17 ธันวาคม พ.ศ. 2552


เทศน์มหาชาติ


เทศน์มหาชาติ คือการร่ายยาว หรือการเล่าเรื่องมหาเวสสันดรชาดก ว่าด้วยพระบุพจริยาของพระพุทธองค์ในอดีตชาติ เมื่อเสวยพระชาติเป็นพระเวสสันดรบรมโพธิสัตว์ ทรงบำเพ็ญพระบารมีเป็นพระชาติสุดท้าย ก่อนจะตรัสรู้บรรลุพระสัมมาสัมโพธิญาณ


เวสสันดรชาดก เป็นหนึ่งในสิบของทศชาติชาดก หรือที่เรียกกันว่าพระเจ้าสิบชาติ ซึ่งเป็นชาดกที่กล่าวถึงการบำเพ็ญ พระบารมีที่ยิ่งใหญ่ของพระโพธิสัตว์ถึง ๑๐ พระชาติด้วยกันคือ เตมียชาดก ทรงบำเพ็ญ เนกขัมมบารมี, มหาชนกชาดก ทรงบำเพ็ญ วิริยบารมี, สุวรรณสามชาดก ทรงบำเพ็ญ เมตตาบารมี, เนมีราชชาดก ทรงบำเพ็ญ อธิษฐานบารมี, มโหสถชาดก ทรงบำเพ็ญ ปัญญาบารมี, ภูริทัตชาดก ทรงบำเพ็ญ ศีลบารมี, จันทกุมารชาดก ทรงบำเพ็ญ ขันติบารมี, นารทชาดก ทรงบำเพ็ญ อุเบกขาบารมี, วิฑูรชาดก ทรงบำเพ็ญ สัจจบารมี, เวสันดรชาดก ทรงบำเพ็ญ ทานบารมี


การเทศน์มหาชาติ จัดเป็นโบราณประเพณีอย่างหนึ่ง ซึ่งบรรพบุรุษไทยยึดถือสืบทอดและปฏิบัติสืบต่อกันมา ในปัจจุบันวัด ต่าง ๆ จัดให้มีการเทศน์มหาชาติขึ้น ในเทศกาลช่วงเข้าพรรษา ๓ เดือน สำหรับการเทศน์มหาชาติเป็นการร่วมกันจรรโลงมรดกทางวัฒนธรรมที่สูงค่า ให้อยู่คู่กับพระพุทธศาสนา โดยน้อมรำลึกถึงเรื่องราว ในสมัยที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสวยพระชาติเป็นพระโพธิสัตว์ชาติที่เป็นพระเวสสันดร พระองค์ทรงบำเพ็ญทานบารมียิ่งใหญ่คือการบริจาคทรัพย์สมบัติ พระโอรส พระธิดา และพระมหาเหสี ซึ่งการกระทำดังกล่าวเรียกว่า “มหาทาน” ยากที่ปุถุชนทั่วไปจะทำได้


เทศมหาชาติทั้ง 13 กัณฑ์ ได้แก่


1. กัณฑ์ทศพร พระนางผุสดีขอพระอินทร์ 10 ประการ

2. กัณฑ์หิมพานต์ พระเวสสันดรบริจาคช้างปัจจัยนาเคนทร์

3. กัณฑ์ทานกัณฑ์ พระเวสสันดรบริจาคสัตตสดกมหาทาน

4. กัณฑ์วนปเวศน์ พระเวสสันดรและครอบครัวเดินชมป่า

5. กัณฑ์ชูชก นางอมิตตดาบอกชูชกให้ไปทูลขอกัณหาและชาลี

6. กัณฑ์จุลพน ชูชกหลอกพรานเจตบุตร

7. กัณฑ์มหาพน ชูชกหลอกพระอัจจุฤาษี

8. กัณฑ์กุมาร ชูชกขอกัณหาและชาลีต่อพระเวสสันดร

9. กัณฑ์มัทรี พระอินทร์ถ่วงเวลาพระนางมัทรีไม่ให้ไปทันเวลา

10. กัณฑ์สักกบรรพ พระเวสสันดรบริจาคพระนางมัทรี

11. กัณฑ์มหาราช ชูชกนอนอย่างสบายใจเพราะคิดว่ามีทาสรับใช้แล้ว

12. กัณฑ์ฉกษัตริย์ กษัตริย์ 6 พระองค์พบกันดีใจและร้องไห้จนสลบพระอินทร์บันดาลฝนโบกขรพรรษให้ตก

13. กัณฑ์นครกัณฑ์ พระเวสสันดรและครอบครัวเสด็จกลับนคร

ไม่มีความคิดเห็น: